Invoering nieuwe Wet Inburgering
In 2022 trad de nieuwe Wet inburgering in werking. Daarmee worden gemeenten weer in de volle breedte verantwoordelijk voor de inburgering van statushouders. Uitgangspunten van de nieuwe wet zijn;
• Alle nieuwkomers moeten zo snel mogelijk meedoen in de Nederlandse samenleving, het liefst in de vorm van betaald werk
• De dienstverlening vanuit de keten moet goed op elkaar afgestemd worden (inburgering, werk en onderwijs)
• Integratie en participatie
De voorbereidingen hiervoor zijn grotendeels op Twents niveau opgepakt en zijn in volle gang. Gemeenten ontvangen structurele bijdragen voor de uitvoeringskosten en de kosten van het aanbieden van de diverse leerroutes.
Hoe staat het met de planning?
De raad is eind 2024 via een raadsbrief met een notitie geïnformeerd, waarbij voor verdere informatie verwezen is naar de thema-avond voor de raad van 20-2-2025 van het inhoudelijke beleidsteam.
Financieel gezien is de opdracht de NWIWet inburgering budgettair neutraal uit te voeren. Voor zover we nu kunnen beoordelen, slagen we daarin.
We zetten zowel lokaal als regionaal door middel van een pilot in, zodat asielzoekers en statushouders aan de slag kunnen. Als men bereid is om de taal te willen leren, aan het werk te gaan of bijvoorbeeld vrijwilligerswerk te doen, zetten wij hier in samenspraak met het COA op in. Dit als een voorfase van de wet inburgering, want zolang er geen huisvesting plaatsvindt, valt men onder de verantwoordelijkheid van het COA.
Wat betreft de taakstelling van huisvesting statushouders is de achterstand in 2025 niet verder opgelopen, maar mogelijk wat ingelopen.
Wat zijn de mijlpalen en risico's?
De wet is in werking getreden en wordt ook lokaal uitgevoerd. Met (onderwijs) instellingen zijn contracten afgesloten voor de uitvoering van de diverse trajecten (onderwijsroute, B-1 route en Z-route). Ook met de Stadsbank Oost Nederland is een overeenkomst afgesloten voor het uitvoeren van het financieel ontzorgen. Het is een 'levende' wet. Uit de praktijk blijkt dat verbeteringen mogelijk zijn. In 2023 zijn er ook diverse aanpassingen doorgevoerd.
In februari 2025 heeft het COA het AZC Rijssen-Holten in gebruik genomen en (vrijwel) alle aan ons gekoppelde statushouders daar gehuisvest. Dit biedt kansen om te starten met inburgering van deze statushouders (zoveel mogelijk in samenwerking met andere Twentse gemeenten. Dit levert wel een (tijdelijke) boeggolf aan werkzaamheden op. E.e.a. wordt in samenwerking met de andere betrokken gemeenten verder uitgewerkt.
De onzekerheid voor gemeenten, de haalbaarheid en de gevolgen van de intrekking van de spreidingswet en de huisvestingstaak, wordt onderzocht door de VNG.