Toelichting op de balans

SPECIFICATIE BALANSPOSTEN ACTIVA

- Investeringen immateriële vaste activa.
De investeringen betreffen:
- Opbroek Oost € 136.000
- Vletgaarsmaten € 121.000
- Plan de Banis  (grondverwerving) € 16.000
- Lichtenbergerveld Oost € 104.000

Desinvesteringen immateriële vaste activa
De desinvesteringen betreffen:
Ligtenbergerveld Oost € 11.000

Investeringen materiële vaste activa met een economisch nut
Op gronden en terreinen heeft een totale investering plaatsgevonden van € 5.202.000 en bestaat met name uit (> € 20.000):
- aankoop perceel Ligtenbergerveld Oost € 3.375.000
- ruiling grond bouwbedrijf Nijhuis € € 451.000
- grond flexwoningen Industriestraat € 460.000
- aankoop Opbroek Oost € 908.000

Op woonruimten heeft een investering plaatsgevonden van € 4.848.000 en bestaat met name uit (>€ 20.000):
- huisvesting voor Oekraïense vluchtelingen € 2.291.000
- aankopen woningen € 674.000

Op bedrijfsgebouwen heeft een totale investering plaatsgevonden van € 6.371.000 en bestaat met name uit (> € 20.000):
- nieuwbouw zwembad Rijssen € 5.521.000
- nieuwbouw/verbouw scholen € 811.000
- diverse aanpassingen raadszaal € 31.000
- verduurzaming gebouwen € 53.000

Op grond-, weg- en waterbouwkundige werken heeft een totale investering plaatsgevonden van € 472.000 en bestaat met name uit (> € 20.000):
- vervanging toplaag kunstgrasveld Excelsior veld 5 € 436.000

Op machines, apparaten en installaties heeft een totale investering plaatsgevonden van € 89.000 en bestaat uit:
- opslag chemie Twenhaarsveld

Op overige materiële vaste activa zijn de investeringen totaal € 227.000 en bestaan uit:
- uitvoering speeltuinvisie € 34.000
- vervangen landmeetapparatuur (deel2) € 29.000
- speeltuin Schoolstraat € 94.000
- verduurzamen openbare verlichting € 33.000
- telefooncentrale € 38.000

Investeringen en desinvesteringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
Op grond-, weg- en waterbouwkundige werken zijn op dit onderdeel de investeringen totaal € 57.000 en bestaat uit aankoop grond bedrijfshal n Spieker Holten

Op bedrijfsgebouwen heeft een totale investering plaatsgevonden van € 194.000 en bestaat  uit aankoop bedrijfshal n Spieker Holten

Op grond-, weg- en waterbouwkundige werken heeft een totale investering plaatsgevonden van € 385.000 en bestaat met name uit (> € 20.000):
- werkzaamheden riolering € 313.000, waarvan € 156.000 gedekt uit de voorziening
- reconstructie Molendijk en van Opstalstraat € 27.000
- revitaliseren en afkoppelen Hagslagen € 46.000

op vervoermiddelen heeft een totale investering plaatsgevonden van € 1.046.000 en bestaat uit de aankoop van huisvuilwagens

Investeringen en desinvesteringen met een maatschappelijk nut

Op gronden en terreinen heeft een totale investering plaatsgevonden van € 2.692.000 voor de aankoop van grond vakantiepark Borkeldsweg

Op grond-, weg- en waterbouwkundige werken zijn op dit onderdeel de investeringen totaal € 1.340.000 en bestaan uit:
- fietspad Markeloseweg-Schapendijk/Enterstraat  € 65.000
- hekwerk park Oosterhof € 53.000
- lanen Oosterhof € 32.000
- herinrichting parkeerterrein sportpark Meermanskamp € 24.000
- DV inrichten Keizersweg-Vrijheidslaan € 131.000
- verkeersafwikkeling Opbroek € 695.000
- wegreconstructie na rioolvervanging € 52.000
- centrumfunctie Rijssen € 245.000

De 'desinvesteringen' hebben betrekking op:
- DV inrichten Keizersweg-Vrijheidslaan € 28.000 dekking uit reserve
- verkeersafwikkeling Opbroek € 150.000 dekking uit reserve

Op overige materiële vaste activa is de investeringen totaal € 22.000 en bestaat uit bebording parkeerroute Centrum

Kapitaalverstrekkingen
Dit betreft deelname in aandelen dr. Stokkerfonds, Enexis Holding en BNG. 
De gemeenschappelijke regeling is met de Stadsbank.

Leningen
De deelneming betreft een lening aan Enexis.

Overige langlopende leningen
De overige langlopende leningen bestaan uit verstrekte geldleningen aan derden waar al dan niet zekerheidsstellingen tegenover staan.
In 2023 zijn de volgende leningen verstrekt:
- Duurzaamheidslening Kulturhus € 200.000
- SVN energielening en energieverzilverlening € 1.000.000
- SVN starterslening € 500.000
De aflossingen zijn van Kulturhus, Julianaschool, Ronde maat en Kampus.

Bij de verstrekte geldleningen Sociale Zaken is in 2023 een correctie uitgevoerd om een juiste uitsplitsing te maken tussen leningen lang en kort.

Bij de hypothecaire geldleningen gaat het om periodieke aflossingen en twee personeelsleden hebben extra afgelost.

Onder de "vorderingen van openbare lichamen" kunnen de volgende posten worden genoemd:
- Rijksdienst voor ondernemend Nederland € 204.000
- Vordering op het BCF (BTW-Compensatie-Fonds) € 4.785.000
- BTW-aangifte OBR € 27.000

Bij "debiteuren belastingplichtigen en overigen" kunnen de volgende posten worden genoemd, welke van substantiële omvang zijn (> € 20.000):
- Bungalowpark "De Lindenberg" B.V.  € 25.000
- StayProjects V B.V. € 27.000
- Stichting De Sterkerij € 28.000
- De Holterberg Exploitatie B.V. € 30.000
- Interne verrekeningen gemeente Rijssen-Holten € 77.000
- Afvalfonds Verpakkingen € 68.000
- J. ten Hove € 140.000
- A.C. Kegler € 193.000
- Landal Twenhaarsveld € 226.000
- Centraal Bureau COA € 1.534.000
- Notaris Hölscher inzake verkoop onroerend goed €  232.000

Voor de bepaling van de voorziening dubieuze debiteuren (geen Sociale Zaken) worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:
- 25% dubieus bij uithanden gegeven vorderingen aan de deurwaarder
- 50 - 95% voor vorderingen die lopen via schuldsanering, kwijtschelding, onder bewind voering et cetera
- 100% voor vorderingen waarbij sprake is van een faillissement

Schatkistbankieren
Het drempelbedrag voor verplicht schatkistbankieren is voor 2023 vastgesteld op € 2.015.000 (2% x het primaire begrotingstotaal van € 100.736.000).
Gedurende de 4 kwartalen in 2023 zijn gemiddeld de volgende overtollige middelen buiten de schatkist gehouden:
1e kwartaal € 1.752.000
2e kwartaal € 2.164.000
3e kwartaal € 1.581.000
4e kwartaal €     830.000

Saldo liquide middelen
Onder de "BNG bank" vallen de hoofdrekening, belastingen en sociale zaken.
Het saldo van de bankrekening Opbroek Noord bestaat hoofdzakelijk uit inkomsten verkoop percelen.

Vooruitontvangen facturen
De posten van substantiële omvang zijn:
- softwarelicenties € 297.000
- VNG en NVR contributie € 70.000
- verzekeringen materieel € 48.000
- overig € 57.000

Nog te ontvangen bedragen
De posten van substantiële omvang zijn:
- winstuitkering Opbroek Noord € 104.000
- leges bouwvergunningen € 709.000
- bijdrage ontheemden Oekraïners € 790.000
- SPUK-sport € 57.000 
- egalisatie uitkering transportkosten €48.000
- afvalfonds Nedvang € 47.000
- compensatie transitievergoeding € 46.000
- wachtgeld pensioenen € 42.000

Voorschotten/doorbetalingen
De posten van substantiële omvang zijn:
- ontvangsten zwembad € 4.000
- vooruit ontvangen contant geld € 8.000
- kosten visie bedrijventerrein € 22.000

Budgettaire afwijkingen in de reserves en de voorzieningen (begroot en werkelijk) worden boven de € 75.000 toegelicht. Dit sluit aan bij de besluitvorming over de voor- najaarsnota waarbij ook alleen afwijkingen op de budgetten van meer dan € 75.000 worden toegelicht. Het betreft hierbij mutaties die binnen een totale onttrekking of toevoeging plaatsvindt. 

Toelichting Nog te ontvangen facturen
Onderstaand een aantal posten, die van substantiële omvang zijn:
- Kingstraject Karakter € 60.000
- Asfalteren Oosterhofweg Opbroek Zuid € 70.000
- Salarisadministratie 2e halfjaar € 71.000
- 25% subsidies € 94.000
- Eindafrekening ODT 2023 € 99.000
- Rente vaste schulden uit 2023 € 500.000
- Winstuitkering aan derden Opbroek Noord € 208.000

Per 31 december 2023 bedraagt het saldo van de gewaarborgde geldleningen € 82.374.000.
De gemeente staat direct garant voor een bedrag van € 1.607.000. Voor € 80.767.000 neemt de gemeente een achtervangpositie in en staat het Waarborgfonds voor de Sociale Woningbouw (WSW) in eerste instantie garant voor de betaling van rente en aflossing als een geldnemer niet meer aan zijn verplichtingen voldoet.
In 2010 is met een zorginstelling afgesproken een aantal leningen bij het waarborgfonds voor de zorgsector (Wfz) onder te brengen. Vanwege het beperkte borgingsvolume Wfz breed, heeft het Wfz besloten de borgstelling te beperken tot nieuwe leningen. De gemeente blijft dus direct garant staan voor de betreffende leningen. Voor de risico’s, die dit met zich meebrengt, is een recht van eerste hypotheek gevestigd op het onderpand.
Het garantievermogen staat hiervoor als buffer.

Het garantievermogen bestaat uit het direct beschikbaar risicovermogen vermeerderd met het totaal aan obligo’s van de deelnemers. Als dit vermogen daalt tot 0,25% van het garantievolume zullen in eerste instantie de deelnemers worden aangesproken. Als dit niet toereikend is treedt de achtervangpositie van het Rijk en gemeenten in werking en zullen zij renteloze leningen aan het Rijk moeten verstrekken.

Het aantal en de omvang van de leningen waarvoor de gemeente direct garant staat, zullen in de toekomst afnemen. In 2004 is namelijk bepaald dat de gemeente zich niet meer direct garant zal stellen voor leningen van zorginstellingen die in aanmerking komen voor borging via het Wfz.
De zekerheidsstructuur zoals die momenteel is opgebouwd bestaat uit drie lagen:
•    primaire zekerheid wordt gevormd door het eigen vermogen van de woningcorporatie;
•    secundaire zekerheid wordt gevormd door het vermogen van het WSW;
•    tertiaire zekerheid wordt gevormd door het Rijk en gemeenten als achtervang.

Overzicht gewaarborgde geldleningen

Naam van de geldnemer	Oorspr. geldlening	Rente-	Restant geldlening
		percentage	31-12-2022	31-12-2023
Stichting Viverion	921.174	4,880	518.094	488.621
Stichting Viverion	836.040	1,140	429.669	398.819
Christelijke woningbouwvereniging De Goede Woning	453.780	4,200	163.361	154.285
Christelijke woningbouwvereniging De Goede Woning	862.182	4,320	250.487	222.655
Christelijke woningbouwvereniging De Goede Woning	2.042.011	2,800	574.680	510.827
Christelijke woningbouwvereniging De Goede Woning	1.361.341	4,550	371.194	329.950
Stichting Viverion	2.268.901	2,060	247.845	125.186
Christelijke Woningbouwvereniging De Goede Woning (voorheen St. Verantw. Wonen)	3.579.872	2,330	1.968.930	1.879.433
Stichting Viverion	1.089.073	3,460	182.719	123.872
Stichting Vestia	6.964.038	6,180	-	-
Christelijke woningbouwvereniging De Goede Woning	1.815.121	2,550	-	-
Stichting Viverion	8.100.000	5,273	2.489.831	2.041.685
Stichting Viverion	8.100.000	5,268	2.488.909	2.040.884
Stichting Viverion	4.000.000	3,730	-	-
Woningbouwvereniging De Goede Woning	1.119.179	3,940	252.074	224.066
Woningbouwvereniging De Goede Woning	1.250.000	3,880	700.000	650.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	5.000.000	3,670	4.100.000	4.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	5.700.000	3,770	4.788.000	4.674.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	2.000.000	3,490	1.550.000	1.500.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	3.000.000	3,460	2.520.000	2.460.000
Stichting Viverion	2.000.000	2,030	2.000.000	-
Stichting Viverion	3.570.000	1,500	3.570.000	3.570.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	2.800.000	1,265	2.310.000	2.240.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	3.300.000	1,050	2.970.000	2.904.000
Stichting Viverion	2.500.000	1,010	2.500.000	2.500.000
Stichting Viverion	2.500.000	1,275	2.500.000	2.500.000
Stichting Viverion	2.500.000	0,900	2.500.000	2.500.000
Stichting Viverion	2.500.000	0,605	2.500.000	2.500.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	2.500.000	-	2.500.000	-
Stichting Viverion	2.000.000	0,700	2.000.000	2.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	2.750.000	0,430	2.750.000	2.750.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	3.500.000	0,567	3.500.000	3.500.000
Stichting Viverion	4.000.000	0,622	4.000.000	4.000.000
Stichting Viverion	4.000.000	0,330	4.000.000	4.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	1.000.000	0,260	1.000.000	1.000.000
Stichting Viverion	472.535	4,860	472.535	472.535
Stichting Viverion	3.713.201	4,860	6.915	-
Stichting Habion	10.000.000	4,860	18.624	-
Stichting Habion	10.000.000	1,899	18.624	-
Stichting Habion	10.000.000	1,899	18.624	-
Stichting Viverion	1.749.972	4,860	551.624	559.907
Stichting Viverion	4.000.000	0,500	1.260.876	1.279.808
Stichting Viverion	4.400.000	1,795	1.386.964	1.407.789
Stichting Viverion	4.500.000	2,900	1.418.486	1.439.784
Stichting Habion	11.057.000	-	20.592	-
Woningbouwvereniging De Goede Woning	858.000	-	858.000	852.000
Stichting Viverion	2.474.000	-	779.852	767.565
Stichting Viverion	5.000.000	3,608	-	1.599.760
Stichting Viverion	5.000.000	3,465	-	1.599.760
Woningbouwvereniging De Goede Woning	3.000.000	3,217	-	3.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	3.000.000	3,200	-	3.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	3.000.000	-	-	3.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	2.000.000	3,373	-	2.000.000
Woningbouwvereniging De Goede Woning	2.000.000	3,395	-	2.000.000
Totaal garantstellingen achtervang			71.007.509	80.767.190
Naam van de geldnemer	Oorspronkelijk bedrag geldlening	Rente-	Restant geldlening
		percentage	31-12-2022	31-12-2023
Stichting Viverion	1.815.121	4,940	296.825	198.808
Stichting Verzorginghuizen Regio Oost (Maranatha)	1.370.000	4,950	482.266	329.257
Stichting Verzorginghuizen Regio Oost (Maranatha)	1.400.000	3,370	568.366	505.290
Stichting Verzorginghuizen Regio Oost (Maranatha)	2.500.000	4,980	631.201	573.840
Totaal directe garantstellingen			1.978.658	1.607.195
totaal gewaarborgde geldleningen			72.986.167	82.374.385

Begrotingsrechtmatigheid kredieten
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Kredietoverschrijdingen zijn in principe onrechtmatig. Volgens het toetsingskader van het Platform Rechtmatigheid provincies en gemeenten zijn er situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid en binnen het doel blijven waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld, of dat uitgaven binnen het bestaande beleid passen.

Zoals blijkt uit het kredieten- en projectenverslag wordt een aantal kredieten/projecten overschreden. Daar waar een aanzienlijke overschrijding is ontstaan wordt een verklaring gegeven onder de toelichting of wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.
Gesteld kan worden dat de uitgaven passen binnen het doel waarvoor de kredieten beschikbaar zijn gesteld en binnen het bestaande beleid.