5. Paragraaf verbonden partijen

Artikel 15
i.    De paragraaf betreffende de verbonden partijen bevat ten minste:
a.    de visie op en de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen;
b.    de lijst van verbonden partijen, die wordt onderverdeeld in:
1.    gemeenschappelijke regelingen;
ii.    vennootschappen en coöperaties;
iii.    stichtingen en verenigingen;
iv.    overige verbonden partijen;
c.    de lijst van verbonden partijen.

2.    In de lijst van verbonden partijen staat ten minste de volgende informatie:
a.    de manier waarop de provincie respectievelijk de gemeente een belang heeft in de verbonden partij en het openbaar belang dat ermee gediend wordt;
b.    het belang dat de provincie onderscheidenlijk de gemeente in de verbonden partij heeft aan het begin en de verwachte omvang aan het einde van het begrotingsjaar;
c.    de verwachte omvang van het eigen vermogen en het vreemd vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het begrotingsjaar;
d.    de verwachte omvang van het financiële resultaat van de verbonden partij in het begrotingsjaar;
e.    de eventuele risico’s, als bedoeld in artikel 11, eerste lid, onderdeel b, van de verbonden partij voor de financiële positie van de provincie onderscheidenlijk de gemeente.

Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Dat zijn deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen.
Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.
Deze paragraaf is in de begroting opgenomen omdat verbonden partijen vaak beleid uitvoeren dat in principe ook door de gemeente zelf uitgevoerd kan worden. De raad heeft een kaderstellende en controlerende taak op de kernvraag of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds overeenkomen met de doelstellingen van de gemeente of dat de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd kunnen worden.
In het navolgende zijn de verbonden partijen benoemd. Er is ingegaan op de doelstellingen van deze partijen in relatie tot de gemeentelijke doelstellingen op de desbetreffende gebieden en op de beleidsvoornemens en nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van de genoemde verbonden partijen. Verder is een aantal financiële gegevens opgenomen, conform het Besluit begroting en verantwoording. Publiek Private Samenwerking-constructies (PPS-constructies) zijn geen verbonden partij. Toch wordt er vanwege het grote belang kort ingegaan op deze constructies binnen de gemeente.

Omschrijving (toelichting)

De gemeente Rijssen-Holten kent een aantal partijen waarmee ze bestuurlijk en financieel verbonden is. Dit zijn: SamenTwente (GR), Veiligheidsregio Twente (GR), Stadsbank Oost-Nederland (GR), Bedrijfsvoeringsorganisatie Recreatieschap Twente (GR),  Omgevingsdienst Twente (GR), de Stichting Twenteboard en de Stichting Varietas. Verder zijn enkele partijen genoemd waarmee een aandeelhoudersrelatie bestaat, onder andere de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Verder geldt dit ook voor afvalverwerkingsbedrijf Twence B.V., Wadinko, Vitens en Enexis Holding N.V. Hierover is een korte toelichting opgenomen.

Omschrijving (toelichting)

De GR Samen Twente is gevestigd in Enschede. Dit is een Gemeenschappelijke Regeling die de volgende belangen gaat behartigen:

De GR heeft tot doel, met inachtneming van hetgeen in deze regeling is bepaald, het in zijn rechtsgebied bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van en zorg verlenen aan de bevolking of specifieke groepen daarvan. 
Ter verwezenlijking van het genoemde doel behartigt OLG de belangen op de volgende terreinen: 
a. Publieke gezondheid, onder de naam GGD Twente; 
b. Jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning, onder de naam Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente (OZJT); 
c. Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling, onder de naam Veilig Thuis Twente (VTT).

Het financiële belang van de gemeente in de GR Gezondheid is de verplichte bijdrage gebaseerd op het aantal inwoners. De organisatie is per 8 juli 2021 van start gegaan.  De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Samen Twente bedroeg in 2024 € 2.639.893.

In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Per 1 januari 2022 is de Bedrijfsorganisatie Recreatieschap Twente van start gegaan. Dit is een Gemeenschappelijke Regeling die de volgende belangen behartigt:

Recreatieschap Twente heeft tot doel, met inachtneming van hetgeen in deze regeling is bepaald, het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van recreatieve voorzieningen in zijn rechtsgebied. Daartoe heeft het de volgende taken:
1. Recreatieve voorzieningen: 
a. bevordering van totstandkoming en instandhouding van publieke recreatieve/toeristische infrastructuur in Twente; 
b. aanleg, onderhoud en beheer van publieke recreatieve/toeristische voorzieningen die hetzij op zichzelf, hetzij in routeverband, hetzij door opname in arrangementen, een bovenlokaal karakter hebben.
2. Overig: 
a. het oprichten van onderscheidenlijk deelnemen in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen, voor zover dit betreft de taken en bevoegdheden als bedoeld onder 1.

De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan Bedrijfsorganisatie Recreatieschap Twente bedroeg in 2024 € 237.032.

In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Op grond van artikel 5.3. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is de verplichting voorgeschreven om een Omgevingsdienst in de vorm van een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam op te richten.  Vanaf 2024 is de Wabo opgenomen in de Omgevingswet. De verplichting tot het oprichten van een Omgevingsdienst is terug te vinden in artikel 18.21 Omgevingswet.

De Omgevingsdienst Twente is in 2019 van start gegaan en behandeld de milieutaken van de 14 Twentse gemeenten en de Provincie Overijssel. De Omgevingsdienst Twente heeft tot doel het behartigen van de maatschappelijke, individuele en gezamenlijke belangen van de deelnemers op het gebied van milieu. De taken van de Omgevingsdienst Twente zijn onder andere adviseren, beschikken, toezicht houden op naleving van milieuvoorschriften. Daarbij staan de wettelijke eisen van kwaliteit, effectiviteit, robuustheid en uitvoering van de overgedragen Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH)-taken centraal.

De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Omgevingsdienst Twente bedroeg in 2024 € 980.809. Voor de Omgevingsdienst Twente is voor de begroting van 2024 een herijking van de deelnemersbijdrage doorgevoerd. De reden hiervoor lag in het feit dat het bestuur van de Omgevingsdienst Twente heeft geconstateerd dat de deelnemersbijdragen zoals die zijn ingebracht bij de start in 2019, niet meer passend waren op de huidige uitvoeringspraktijk.  

In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Het openbare belang dat wordt behartigd: De bank (oorspronkelijke naam: Intergemeentelijke Kredietbank) is een kredietbank als bedoeld in artikel 6 van de Wet op het consumentenkrediet. De Stadsbank heeft tot doel om vanuit bedrijfseconomische en maatschappelijke optiek een verantwoord pakket van (financiële) dienstverlening aan te bieden aan de ingezetenen van haar rechtsgebied. Het gaat hier om deelnemen aan krediettransacties, budgetbeheer, bewindvoering en dergelijke. Er zijn geen veranderingen die zich hebben voorgedaan gedurende het begrotingsjaar in het belang dat de gemeente heeft in de verbonden partij.  De bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Stadsbank Oost Nederland bedroeg in 2024 € 238.539.
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Het openbare belang dat wordt behartigd: de verantwoordelijkheid van de veiligheidsregio betreft ten eerste de wettelijk verplichte rampenbestrijding en crisisbeheersing. Hiertoe behoren ook terrorisme en epidemieën als gevolg van A-infectieziekten. Ten tweede heeft het bestuur van de VRT een verantwoordelijkheid voor de fysieke veiligheid zoals brand, ongevallen met gevaarlijke stoffen en de veiligheid en gezondheid tijdens grote evenementen. Tenslotte is het bestuur verantwoordelijk voor het goed functioneren van een meldkamer. De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Veiligheidsregio Twente bedroeg in 2024 € 2.792.622. 
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.

Excel-tabel

Aandelenbezit door de overheid is de laatste jaren een landelijk onderwerp van discussie, mede naar aanleiding van overnames van nutsbedrijven als Essent en Nuon. Lokaal heeft de voorgenomen verkoop van Twence geleid tot de nodige discussie over aandelenbezit.

Omschrijving (toelichting)

Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 304.746
Nominale waarde per aandeel: € 2,50

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 36.992
Nominale waarde per aandeel: € 1,00

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten:  41.696
Nominale waarde per aandeel:  € 1,00

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 90
Nominale waarde per aandeel:  € 100,00

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

In 2020 is ter versterking van het eigen vermogen een lening verstrekt aan Enexis Holding van € 216.000. Deze lening kan op termijn worden omgezet in aandelen.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Vestigingsplaats: Brabantlaan 1, 5216 TV ’s-Hertogenbosch
Publiek belang: Afhandeling van alle rechten en plichten die zijn voortgekomen uit de verkoop van Essent (namens de verkopende aandeelhouders Essent).
De vennootschap is in september 2024 ontbonden. 

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Vestigingsplaats: Brabantlaan 1, 5216 TV ’s-Hertogenbosch
Publiek belang: Afhandeling van alle rechten en plichten die zijn voortgekomen uit de verkoop van Essent en Attero (namens de verkopende aandeelhouders van Essent en Attero).

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

De stichting heeft ten doel de sociaaleconomische structuur in Twente te versterken om daarmee de economische slagkracht van de regio Twente verder te ontwikkelen en regionale groeikansen te benutten door het bepalen van de economische strategie en het richting geven aan investeringen die aansluiten bij de koers van Twente. Daarin is een economische agenda leidend, die inzet op regionale kansrijke, meerjarige projecten en programma’s. 
 
De stichting streeft deze doelstelling na door: 
a. het - samen met de partners in de Triple Helix (zijnde overheid, bedrijfsleven en kennis- en onderwijsinstellingen) formuleren van de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstelling; 
b. het organiseren van de governance op de uitvoering van de strategie; 
c. het in hechte samenwerking met het bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden: 
- creëren van een continuüm voor economische en maatschappelijke ontwikkeling; 
- creëren van evenwicht op de arbeidsmarkt, de stimulering van innovatie door het vermarkten van toegepaste kennis, de vermindering van conjunctuurgevoeligheid door diversificatie; 
- versterken van zichtbaarheid en reputatie; 
- verrichten van belangenbehartiging; - branding en marketing van Twente; 
- vergroten imago van Twente; 
- realiseren van de uitvoering van de Regio Deal; 
- creëren van een stimulerend internationaal vestigingsklimaat teneinde duurzaam succesvol te concurreren; 
- opstellen en doen uitvoeren investeringsprogramma’s; 
- versterken van de mobiliteit en het verbeteren van de bereikbaarheid; 
- excelleren als Europese regio waarin innovatie de motor is voor duurzame economische en maatschappelijke ontwikkelingen; 
d. het realiseren van allianties met o.m. de provinciale overheid, het Rijk, de Europese Unie (EU) en andere (semi)overheden die bijdragen aan de doelstelling van de stichting; en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, in de ruimste zin van het woord.

Excel-tabel

Omschrijving (toelichting)

Stichting Varietas
Varietas is een organisatie met 26 basisscholen (29 onderwijslocaties) in Deventer, Joppe, Rijssen-Holten, Hellendoorn, Wierden, Almelo en Twenterand. De scholen zijn openbaar, Interconfessioneel,
neutraal, Katholiek of Protestants-Christelijk. Het besturingsmodel is zodanig ingericht dat er sprake is van een functionele scheiding van bestuur en toezicht. Het bevoegd gezag van Varietas is statutair
gevestigd te Deventer. Het College van Bestuur (CvB) bepaalt het beleid en is eindverantwoordelijk op grond van de wet. De Raad van Toezicht (RvT) houdt toezicht in brede zin, keurt de begroting goed en
stelt de jaarrekening vast. Het bestuurskantoor is gevestigd te Deventer.
De gemeenten van de betrokken openbare scholen zijn extern toezichthouder (voor zover het openbaar onderwijs betreft). Dit externe toezicht wordt gecoördineerd door de Coördinatiecommissie Gemeentelijk Toezicht, bestaande uit de portefeuillehouders onderwijs van de deelnemende gemeenten.
De leden van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht worden benoemd door de Raad van Toezicht. Afhankelijk van de omvang van de Raad van Toezicht worden een of twee leden van de Raad
van Toezicht benoemd na goedkeuring door de raden van de deelnemende gemeenten. Over begroting en jaarverslag wordt jaarlijks overleg gevoerd met de raden van de deelnemende gemeenten. De
gemeenteraden zijn bevoegd in te grijpen in het bestuur als er sprake is van ernstige taakverwaarlozing voor zover het openbaar onderwijs betreft. Wijziging van de statuten is onderworpen aan de goedkeuring van de gemeenteraden. 

Excel-tabel

Bedrijventerrein Enter-Rijssen ‘De Elsmoat’
De gemeente Rijssen-Holten is samen met de gemeente Wierden bezig met de ontwikkeling van een nieuw industrieterrein. De gezamenlijke ontwikkeling is voor fase 1 en 2 afgerond. De samenwerkingsovereenkomst moet nog administratief ontbonden worden middels een vaststellingsovereenkomst. 

Realisering plangebied Opbroek Noord
Voor de uitbreiding in het Opbroek is in het plangebied Opbroek Noord een samenwerkingsovereenkomst gesloten met een projectontwikkelaar. Het plan omvat de bouw van 106 woningen. Deze woningen zijn inmiddels gebouwd en het gebied wordt momenteel woon rijp gemaakt. Na de zomer van 2025 zullen de werkzaamheden afgerond worden.  Na de nazorgperiode van 1 jaar zal de overeenkomst worden ontbonden. Het plan wordt ontwikkeld met een risicoverdeling van 50% voor de gemeente en 50% voor de ontwikkelaar.

Uitwerking plangebied Opbroek Oost
Voor de uitwerking in het Opbroek is in het plangebied Opbroek Oost een hoofdlijnenakkoord gesloten met een ontwikkelaar. Beoogd is de realisatie van circa 600 woningen in het gehele plangebied Opbroek Oost. Voor fase 1, 4 en 5 is een samenwerkingsovereenkomst overeengekomen. Dit betreffen 350 woningen.  De voorgenomen fasen  worden ontwikkeld met een risicoverdeling van 50% voor de gemeente en 50% voor de ontwikkelaar. Voor fase 2 en 3 zal geen samenwerkingsvorm worden opgezet. Voor deze fasen met daarin circa 250 woningen wordt een beroep gedaan op zelfrealisatie door een drietal partijen in het gehele plangebied Opbroek Oost. Het plan ( fase 1, fase 4 en fase 5) wordt ontwikkeld met een risicoverdeling van 50% voor de gemeente en 50% voor de ontwikkelaar.

Coalitions of the willing
Binnen Twente zijn ook enkele samenwerkingen die voorheen binnen de Regio Twente waren georganiseerd. Het gaat dan onder andere om de samenwerking op het gebied van de RES, MDA, Mobiliteit, Twentse Kracht, Arbeidsmarktregio en Twenteraad. Deze vormen van samenwerking hebben geen formele status als gemeenschappelijke regeling maar er ligt wel een bestuursovereenkomst aan ten grondslag. Tenslotte is er ook nog de (sub)regionale samenwerking op het gebied van de salarisadministratie.