De gemeente Rijssen-Holten kent een aantal partijen waarmee ze bestuurlijk en financieel verbonden is. Dit zijn: SamenTwente (GR), Bedrijfsvoeringsorganisatie Recreatieschap Twente (GR; per 1 januari 2022), Omgevingsdienst Twente (GR), Soweco (GR), Stadsbank Oost-Nederland (GR), Veiligheidsregio Twente (GR). Met enkele partijen bestaat een aandeelhoudersrelatie, onder andere de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), afvalverwerkingsbedrijf Twence B.V., Wadinko, Vitens en Enexis Holding N.V. . Verder heeft gemeente Rijssen-Holten belangen in Stichting Twenteboard en Stichting Varietas. Hierover is een korte toelichting opgenomen.
Gemeenschappelijke regelingen
SamenTwente
De GR Samen Twente is gevestigd in Enschede. Dit is een Gemeenschappelijke Regeling die de volgende belangen gaat behartigen:
De GR heeft tot doel, met inachtneming van hetgeen in deze regeling is bepaald, het in zijn rechtsgebied bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van en zorg verlenen aan de bevolking of specifieke groepen daarvan.
Ter verwezenlijking van het genoemde doel behartigt OLG de belangen op de volgende terreinen:
a. Publieke gezondheid, onder de naam GGD Twente;
b. Jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning, onder de naam Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente (OZJT);
c. Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling, onder de naam Veilig Thuis Twente (VTT).
Het financiële belang van de gemeente in de GR Gezondheid is de verplichte bijdrage gebaseerd op het aantal inwoners. Het betreft hier een nieuwe organisatie die per 8 juli 2021 van start is gegaan. De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Samen Twente bedroeg in 2022 € 2.134.174.
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.
| (bedragen in miljoenen) |
2021 |
2022 |
| Eigen vermogen |
€ 15,8 |
€ 12,8 |
| Vreemd vermogen |
€ 21,9 |
€ 12,5 |
| Resultaat na bestemming |
€ 0,5 |
€ 0,0 |
Bedrijfsorganisatie Recreatieschap Twente
Per 1 januari 2022 is de Bedrijfsorganisatie Recreatieschap Twente van start gegaan. Dit is een Gemeenschappelijke Regeling die de volgende belangen gaat behartigen:
Recreatieschap Twente heeft tot doel, met inachtneming van hetgeen in deze regeling is bepaald, het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van recreatieve voorzieningen in zijn rechtsgebied. Daartoe heeft het de volgende taken:
1. Recreatieve voorzieningen:
a. bevordering van totstandkoming en instandhouding van publieke recreatieve/toeristische infrastructuur in Twente;
b. aanleg, onderhoud en beheer van publieke recreatieve/toeristische voorzieningen die hetzij op zichzelf, hetzij in routeverband, hetzij door opname in arrangementen, een bovenlokaal karakter hebben.
2. Overig:
a. het oprichten van onderscheidenlijk deelnemen in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen, voor zover dit betreft de taken en bevoegdheden als bedoeld onder 1.
Een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en het resultaat na bestemming kan nog niet worden verstrekt.
Omgevingsdienst Twente
Op grond van artikel 5.3. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is de verplichting
voorgeschreven om een Omgevingsdienst in de vorm van een gemeenschappelijke regeling met een
openbaar lichaam op te richten. De Omgevingsdienst Twente is in 2019 gestart en behandeld de
milieutaken van de 14 Twentse gemeenten en de Provincie Overijssel. De Omgevingsdienst Twente
heeft tot doel het behartigen van de individuele en gezamenlijke belangen van de deelnemers op het
gebied van advisering, beschikkingen, toezicht en naleving van milieuvoorschriften en aanvullende taken
en bevoegdheden welke zijn gemandateerd. Daarbij staan de wettelijke eisen van kwaliteit, effectiviteit,
robuustheid en uitvoering van de overgedragen Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH)-
taken centraal.
Voor de Omgevingsdienst Twente wordt momenteel voor de begroting van 2024 een herijking van de deelnemersbijdrage uitgevoerd. De reden hiervoor ligt in het feit dat het bestuur van de OD Twente heeft geconstateerd dat de deelnemersbijdragen zoals die zijn ingebracht bij de start in 2019, niet meer passend zijn op de huidige uitvoeringspraktijk. De verwachting is dat de herijking gaat leiden tot verschuivingen in de deelnemersbijdragen en dus een financieel effect gaat hebben voor individuele deelnemers. De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Omgevingsdienst Twente bedroeg in 2022 € 751.000.
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.
|
(bedragen in miljoenen)
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
|
Eigen vermogen
|
€ 1,1
|
€ 1,7
|
€ 2,3
|
€ 1,7
|
|
Vreemd vermogen
|
€ 1,8
|
€ 1,6
|
€ 2,0
|
€ 3,3
|
|
Resultaat na bestemming
|
€ 1,1
|
€ 0,6
|
€ 1,2
|
€ 0,4
|
Soweco
In 2020 hebben de colleges van de 6 gemeenten die participeren in SOWECO besloten tot opheffing van de GR Soweco, en hiervoor instemming van hun gemeenteraden gekregen. Daarop heeft het Algemeen Bestuur (AB) van de GR Soweco besloten tot liquidatie van het openbaar lichaam SOWECO conform art. 36 van de GR Soweco en het opstellen van een liquidatieplan ter vereffening van het vermogen van de GR Soweco. In het voorjaar van 2021 hebben alle gemeenteraden ingestemd met het liquidatieplan en het hierbij behorende sociaal plan. Voor de uitvoering van het liquidatieplan is een vereffenaar aangesteld. Vooruitlopend op de uitvoering van het liquidatieplan zijn alle SW-medewerkers per 1 januari 2021 overgegaan in dienst van de voor hen verantwoordelijke gemeenten. Verder zijn de uitvoerende taken en de begeleiding van de SW-medewerkers in 2021 (gefaseerd, op verschillende data) overgedragen aan de gemeenten dan wel de nieuwe uitvoeringsorganisaties. Voor Rijssen-Holten is vrijwel de gehele uitvoering al per 1 januari 2021 door de gemeente overgenomen. Voor verdere informatie hierover verwijzen wij u naar de toelichting in het programma 5 Ondernemen en Werk. Conform het sociaal plan zijn alle ambtelijke medewerkers van Soweco herplaatst op functies bij de afzonderlijke gemeenten. Deze overgang is formeel per 1 december 2021 afgerond. Bij onze gemeente zijn 3 medewerkers in ambtelijke dienst overgenomen, en geplaatst op reguliere functies binnen de organisatie. De GR Soweco is in staat van liquidatie. Naar verwachting wordt de liquidatie in het eerste halfjaar 2023 afgerond. In de jaarrekening is rekening gehouden met een vordering uit hoofde van een liquidatieuitkering van € 993.000.
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.
|
(bedragen in miljoenen)
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
|
Eigen vermogen
|
€ 2,2 |
€ 2,6
|
€ 4,5
|
€ 5,1
|
€ 11,0
|
|
Vreemd vermogen
|
€ 8,7
|
€ 6,7
|
€ 4,8
|
€ 1,0
|
€ 0,2
|
|
Resultaat
|
€ 0,2 (nadelig)
|
€ 0,8 (nadelig)
|
€ 0,4 (nadelig)
|
€ 0,6
|
€ 5,9
|
Stadsbank Oost Nederland
Het openbare belang dat wordt behartigd: De bank (oorspronkelijke naam: Intergemeentelijke Kredietbank) is een kredietbank als bedoeld in artikel 6 van de Wet op het consumentenkrediet. De Stadsbank heeft tot doel om vanuit bedrijfseconomische en maatschappelijke optiek een verantwoord pakket van (financiële) dienstverlening aan te bieden aan de ingezetenen van haar rechtsgebied. Het gaat hier om deelnemen aan krediettransacties, budgetbeheer, bewindvoering en dergelijke. Er zijn geen veranderingen die zich hebben voorgedaan gedurende het begrotingsjaar in het belang dat de gemeente heeft in de verbonden partij. De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Stadsbank Oost Nederland bedroeg in 2022 € 99.337.
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.
|
(bedragen in miljoenen)
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
|
Eigen vermogen
|
€ 1,1 |
€ 1,7
|
€ 1,2
|
€ 1,0
|
€ 1,3
|
|
Vreemd vermogen
|
€ 15,0
|
€ 14,6
|
€ 15,0
|
€ 14,8
|
€ 15,3
|
|
Resultaat
|
€ 0,0
|
€ 0,7
|
€ 0,2 (nadelig)
|
€ 0,1 (nadelig)
|
€ 0,4
|
Veiligheidsregio Twente (VRT)
Het openbare belang dat wordt behartigd: de verantwoordelijkheid van de veiligheidsregio betreft ten eerste de wettelijk verplichte rampenbestrijding en crisisbeheersing. Hiertoe behoren ook terrorisme en epidemieën als gevolg van A-infectieziekten. Ten tweede heeft het bestuur van de VRT een verantwoordelijkheid voor de fysieke veiligheid zoals brand, ongevallen met gevaarlijke stoffen en de veiligheid en gezondheid tijdens grote evenementen. Tenslotte is het bestuur verantwoordelijk voor het goed functioneren van een meldkamer. In de jaren 2020/ 2022 is VRT geconfronteerd met de corona-pandemie, die tot veel inzet van de VRT heeft geleid. De verschuldigde bijdrage van Gemeente Rijssen-Holten aan de GR Veiligheidsregio Twente bedroeg in 2022 € 2.471.923. Over het jaar 2021 is vanwege de definitieve afrekening € 65.056 terugontvangen.
In onderstaande tabel staat een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en de resultaten na bestemming.
|
(bedragen in miljoenen)
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
| Eigen vermogen |
€ 1,3 |
€ 2,1 |
€ 2,8 |
€ 2,0 |
€ 2,0 |
| Vreemd vermogen |
€ 55,0 |
€ 55,3 |
€ 55,4 |
€ 59,8 |
€ 64,5 |
| Resultaat na bestemming |
€ 0,4 (nadelig) |
€ 0,1 |
€ 1,8 |
€ 1,3 |
€ 0,7 |
Vennootschappen en coöperaties
Aandelenbezit door de overheid is de laatste jaren een landelijk onderwerp van discussie, mede naar aanleiding van overnames van nutsbedrijven als Essent en Nuon. Lokaal heeft de voorgenomen verkoop van Twence geleid tot de nodige discussie over aandelenbezit.
N.V. Bank Nederlandse Gemeenten
Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 304.746
Nominale waarde per aandeel: € 2,50
| (bedragen in miljoenen) |
2019* |
2020* |
2021 |
2022 |
| Eigen vermogen |
€ 4.887 |
€ 5.097 |
€ 5.062 |
€ nnb |
| Vreemd vermogen |
€ 144.802 |
€ 155.262 |
€ 143.995 |
€ nnb |
| Nettowinst (na belastingen) |
€ 163 |
€ 221 |
€ 236 |
€ nnb |
Twence B.V. (Holding)
Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 36.992
Nominale waarde per aandeel: € 1,00
| (bedragen in miljoenen) |
2018 |
2019* |
2020* |
2021 |
2022 |
| Balanswaarde per 31 december |
€ 307 |
|
|
|
|
| Eigen vermogen |
|
€140 |
€143 |
€149,6 |
€ 176,0 |
| Vreemd vermogen |
|
€146 |
€132 |
€168,1 |
€ 163,2 |
| Nettowinst (na belastingen) |
€ 14,5 |
€ 11,8 |
€ 8,8 |
€12,1 |
€ 32,5 |
Vitens N.V.
Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 41.696
Nominale waarde per aandeel: € 1,00
| (bedragen in miljoenen) |
2018 |
2019* |
2020* |
2021 |
2022 |
| Eigen vermogen |
|
€ 533 |
€ 559 |
€ 600,3 |
€ 649,5 |
| Vreemd vermogen |
|
€ 1.293 |
€ 1.340 |
€ 1.387,8 |
€ 1.446,6 |
| Nettowinst (na belastingen) |
€ 13,0 |
€ 11,1 |
€ 23,9 |
€ 19,4 |
€ 8,2 |
Wadinko N.V.
Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 90
Nominale waarde per aandeel: € 100,00
| (bedragen in miljoenen) |
2018 |
2019* |
2020* |
2021 |
2022 |
| Balanswaarde per 31 december |
€ 69,5 |
|
|
|
|
|
Eigen vermogen
|
|
€68,9 |
€65,5 |
€74,1 |
€ 82,6 |
| Vreemd vermogen |
|
€1,6 |
€5,5 |
€6,9 |
€ 8,5 |
| Nettowinst (na belastingen) |
€ 243 |
€ 2,1 |
€ 3,4 (nadelig)
|
€8,7 |
€ 12,9 |
Ontstaan uit de verkoop van Essent
Aantal aandelen gemeente Rijssen-Holten: 64.662
Nominale waarde per aandeel: € 1 (oude waarde Essent)
Enexis Holding NV
| (bedragen in miljoenen) |
2018 |
2019* |
2020* |
2021 |
2022 |
| Balanswaarde per 31 december |
€ 7.715 |
|
|
|
|
| Eigen vermogen |
|
€4.112 |
€4.116 |
€4.241 |
€ nnb |
| Vreemd vermogen |
|
€4.146 |
€4.635 |
€5.154 |
€ nnb |
| Nettowinst (na belastingen) |
€ 243 |
€ 210 |
€ 108 |
€ 199 |
€ nnb |
In 2020 is ter versterking van het eigen vermogen een lening verstrekt aan Enexis Holding van € 216.000. Deze lening kan op termijn worden omgezet in aandelen.
* in 2020 gewijzigd conform BBV
Stichtingen en verenigingen
Stichting Twenteboard
De stichting heeft ten doel de sociaaleconomische structuur in Twente te versterken om daarmee de economische slagkracht van de regio Twente verder te ontwikkelen en regionale groeikansen te benutten door het bepalen van de economische strategie en het richting geven aan investeringen die aansluiten bij de koers van Twente. Daarin is een economische agenda leidend, die inzet op regionale kansrijke, meerjarige projecten en programma’s.
De stichting streeft deze doelstelling na door:
a. het - samen met de partners in de Triple Helix (zijnde overheid, bedrijfsleven en kennis- en onderwijsinstellingen) formuleren van de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstelling;
b. het organiseren van de governance op de uitvoering van de strategie;
c. het in hechte samenwerking met het bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden:
- creëren van een continuüm voor economische en maatschappelijke ontwikkeling;
- creëren van evenwicht op de arbeidsmarkt, de stimulering van innovatie door het vermarkten van toegepaste kennis, de vermindering van conjunctuurgevoeligheid door diversificatie;
- versterken van zichtbaarheid en reputatie;
- verrichten van belangenbehartiging; - branding en marketing van Twente;
- vergroten imago van Twente;
- realiseren van de uitvoering van de Regio Deal;
- creëren van een stimulerend internationaal vestigingsklimaat teneinde duurzaam succesvol te concurreren;
- opstellen en doen uitvoeren investeringsprogramma’s;
- versterken van de mobiliteit en het verbeteren van de bereikbaarheid;
- excelleren als Europese regio waarin innovatie de motor is voor duurzame economische en maatschappelijke ontwikkelingen;
d. het realiseren van allianties met o.m. de provinciale overheid, het Rijk, de Europese Unie (EU) en andere (semi)overheden die bijdragen aan de doelstelling van de stichting; en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, in de ruimste zin van het woord.
Een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en het resultaat na bestemming kan nog niet worden verstrekt.
Stichting Varietas
Varietas is een organisatie met 27 basisscholen (32 onderwijslocaties) in Deventer, Joppe, RijssenHolten, Hellendoorn, Wierden, Almelo en Twenterand. De scholen zijn openbaar, Interconfessioneel,
neutraal, Katholiek of Protestants-Christelijk. Het besturingsmodel is zodanig ingericht dat er sprake is van een functionele scheiding van bestuur en toezicht. Het bevoegd gezag van Varietas is statutair
gevestigd te Deventer. Het College van Bestuur (CvB) bepaalt het beleid en is eindverantwoordelijk op grond van de wet. De Raad van Toezicht (RvT) houdt toezicht in brede zin, keurt de begroting goed en
stelt de jaarrekening vast. Het bestuurskantoor is gevestigd te Deventer.
De gemeenten van de betrokken openbare scholen zijn extern toezichthouder (voor zover het openbaar onderwijs betreft). Dit externe toezicht wordt gecoördineerd door de Coördinatiecommissie Gemeentelijk Toezicht, bestaande uit de portefeuillehouders onderwijs van de deelnemende gemeenten.
De leden van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht worden benoemd door de Raad van Toezicht. Afhankelijk van de omvang van de Raad van Toezicht worden een of twee leden van de Raad
van Toezicht benoemd na goedkeuring door de raden van de deelnemende gemeenten. Over begroting en jaarverslag wordt jaarlijks overleg gevoerd met de raden van de deelnemende gemeenten. De
gemeenteraden zijn bevoegd in te grijpen in het bestuur als er sprake is van ernstige taakverwaarlozing voor zover het openbaar onderwijs betreft. Wijziging van de statuten is onderworpen aan de goedkeuring van de gemeenteraden.
|
(bedragen in miljoenen)
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
|
Eigen vermogen
|
€ 1,0
|
€ 1,3
|
€ 7,0
|
€ 7,8
|
€ nnb
|
|
Vreemd vermogen
|
€ 1,8
|
€ 1,8
|
€ 3,0
|
€ 3,5
|
€ nnb
|
|
Resultaat
|
€ 0,1 (nadelig)
|
€ 0,3
|
€ 0,8 (nadelig)
|
€ 2,0
|
€ nnb
|
Overige verbonden partijen
PPS-constructies
Bedrijventerrein Enter-Rijssen ‘De Elsmoat’
De gemeente Rijssen-Holten is samen met de gemeente Wierden bezig met de ontwikkeling van een nieuw industrieterrein. De eerste fase, met ongeveer 12 hectare netto uitgeefbaar terrein, is inmiddels
uitgegeven. De tweede fase van het plan, eveneens ongeveer 12 hectare groot, betreft een private ontwikkeling. Beide gemeenten nemen ieder voor 50% deel in de grondexploitatie. De afspraken over de
ontwikkeling zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst.
Realisering plangebied Opbroek Noord
Voor de uitbreiding in het Opbroek is in het plangebied Opbroek Noord een samenwerkingsovereenkomst gesloten met een projectontwikkelaar. Het plan omvat de bouw van 106 woningen. Het plan wordt ontwikkeld met een risicoverdeling van 50% voor de gemeente en 50% voor de ontwikkelaar.
Uitwerking plangebied Opbroek Oost
Voor de uitwerking in het Opbroek is in het plangebied Opbroek Oost een hoofdlijnenakkoord gesloten met een ontwikkelaar. Beoogd is de realisatie van circa 550 tot 600 woningen in het gehele plangebied Opbroek
Oost. Er wordt op dit moment gewerkt aan een omgevingsplan voor Opbroek Oost. Het plan wordt ontwikkeld met een risicoverdeling van 50% voor de gemeente en 50% voor de ontwikkelaar.
Coalitions of the willing
Binnen Twente zijn ook enkele samenwerkingen die voorheen binnen de Regio Twente waren georganiseerd. Het gaat dan onder andere om de samenwerking op het gebied van de RES, MDA, Mobiliteit (waar € 0,44 per inwoner voor betaald wordt), Twentse Kracht, Arbeidsmarktregio en Twenteraad. Deze vormen van samenwerking hebben geen formele status als gemeenschappelijke regeling maar er ligt wel een bestuursovereenkomst aan ten grondslag. Tenslotte is er ook nog de (sub)regionale samenwerking op het gebied van de salarisadministratie.
Een overzicht van het eigen vermogen en het vreemd vermogen aan het eind van het begrotingsjaar en het resultaat na bestemming kan niet worden verstrekt.